Floating PV wyprze farmy fotowoltaiczne? Perspektywy rozwoju pływającej fotowoltaiki.

Wraz ze spadającą liczbą terenów nadających się pod instalację systemów solarnych wzrasta znaczenie nowych rozwiązań. Floating PV jest w początkowej fazie rozwoju, ale coraz częściej podkreśla się potencjał pływających elektrowni. Organizacja Solar Power Europe (SPE) przedstawiła raport podsumowujący najlepsze praktyki i perspektywy branży na przyszłe lata. 

Fotowoltaika na wodzie - czym jest? 

Fotowoltaika na wodzie to panele PV zamontowane na konstrukcji pływającej na zbiorniku wodnym, np. zaniedbanym stawie rybnym, zbiorniku retencyjnym, zalanym kamieniołomie, kopalni, żwirowni czy piaskowni. Pod uwagę bierze się różne zbiorniki pod warunkiem, że nie stanowią miejsca rekreacji albo siedliska zwierząt.  

Jak wskazuje SPE w 2015 roku floating PV odpowiadał za około 70 MW w skali globalnej.  

Na sytuację na rynku wpłynęły przede wszystkim działania krajów azjatyckich, m.in. Chiny zdecydowały się wykorzystać zalane tereny górnicze. W ciągu zaledwie dwóch lat (od 2015 do 2017 roku) zainstalowana moc systemów fotowoltaicznych na wodzie wzrosła o rekordowe 743 proc. kształtując się na poziomie około 600 MW. Natomiast już w 2018 roku moc elektrowni wyniosła 1,1 GW. Z danych wynika, że rozwój wodnych instalacji nieco spowolnił od 2019 roku. Na koniec 2022 roku skumulowany roczny wskaźnik wzrostu (CAGR) floating PV wyniósł 51 proc.  

Fotowoltaika na wodzie w Europie i na świecie  

Pływające instalacje systematycznie pojawiają się na całym świecie, głównie w krajach azjatyckich i Europie.  

Z danych przedstawionych w raporcie wynika, że w skali globalnej w 2022 roku zainstalowano łącznie 2,3 GW, a floating PV osiągnął 5,7 GW skumulowanej mocy. 

Za największy udział w całkowitej mocy wynoszący nawet 70 proc. odpowiadają Chiny - niemal 4 GW. Następne pozycje należą do Japonii, Korei Południowej i Europy. Na koniec 2023 roku na Starym Kontynencie w ramach FVP zainstalowano około 451 MW. Wśród europejskich krajów zainteresowanych pływającą fotowoltaiką dominuje Holandia - 280 MW, Francja - 80 MW, Austria - 25 MW, Niemcy - 25 MW i Hiszpania - 10 MW.  

Solar Power Europe zwraca uwagę, że floating PV to wciąż nowe rozwiązanie w Unii Europejskiej. Technologia zyskuje jednak coraz większą popularność z uwagi na spadającą liczbę terenów dostępnych pod budowę tradycyjnych instalacji fotowoltaicznych. Równocześnie kryzys klimatyczny wymusza szybszą transformację energetyczną.  

Solar Power Europe prognozuje, że globalna roczna stopa wzrostu wynosi 22 proc., a zgodnie z prognozami rynek do 2031 roku przekroczy próg 6 GW systemów w ciągu roku. 

SPW szacuje, że przy pokryciu panelami PV dostępnych zbiorników w UE na poziomie 10 proc. potencjał wynosi nawet 157 GW mocy z pływających instalacji. Wygeneruje to energię wynoszącą 6 proc. rocznego zużycia energii w UE. W raporcie zwrócono również uwagę na najwyższy potencjał floating PV w krajach takich jak Szwecja, Finlandia i Hiszpania. 

Pływające elektrownie powstają również w Polsce. Trwają prace nad uruchomieniem największej inwestycji na zbiorniku retencyjnym w Żarnowcu o minimalnej mocy 7 MWp. 

Co powstrzymuje rozwój fotowoltaiki na wodzie? 

Rynek FPV będzie musiał zmierzyć się z barierami w postaci przede wszystkim rozbudowanych procesów administracyjnych prowadzących do wydania pozwoleń, a także brakiem wsparcia dla nowej technologii. Szczególnie w Europie nowe rozwiązanie wciąż znajdują się w początkowej fazie.  

Brak społecznej akceptacji to druga istotna bariera wskazana przez SPW. Duże znaczenie ma wdrożenie procesów edukacyjnych i angażowanie lokalnych władz oraz społeczności.